منبر سیاسی

کاپیتولاسیون

کاپیتولاسیون(Capitulation) از کلمه (capitulate) به معنای شرط گذاشتن و در معنای لغوی آن سازش و تسلیم آمده است. کاپیتولاسیون به قرارداد هایی اطلاق می شود که به موجب آن اتباع یک دولت در قلمرو دولت دیگر مشمول قوانین کشور خود می شوند و آن قوانین توسط کنسول آن دولت در محل اجرا می شود ، به همین جهت در فارسی به آن" حق قضاوت کنسولی " نیز گفته می شود . 

مقررات کاپیتولاسیون اگر چه از دوره صفوی به صورت نانوشته در مورد اتباع اروپایی رعایت می شد اما به صورت قانون، سابقه کاپیتولاسیون به شکست ایران از روسیه و تحمیل پیمان ترکمانچای بر می‌گردد .پس از انقلاب 1917م روسیه و پیمان دوستی ایران و شوروی (1921م) مفاد مربوط به کاپیتولاسیون لغو گردید. 

در مهرماه 1343 قانونی از مجلس شورای ملی گذشت که براساس آن به نظامیان آمریکایی مأمور در ایران و وابستگانشان مصونیت سیاسی اعطا می‌شد و کلیه مستشاران آمریکایی در ارتش از حیطه قانون ایران برکنار می‌شدند. به طوریکه اگر آنان مرتکب جرم و جنایتی در ایران می‌گردیدند در دادگاههای ایران جوابگو نبودند.